Vormen van geweld


Elke uiting of vorm van huiselijk geweld of mishandeling heeft een eigen aanpak nodig. Veilig Thuis Drenthe is een expertisecentrum. Dit betekent dat we kennis hebben van alle uitingen en vormen van geweld die voorkomen in gezinnen en relaties.

Uitingen van geweld

Seksueel geweld

Er zijn meerdere vormen van seksueel ongewenste handelingen. Het kan gaan om aanranding, verkrachting en incest, maar ook om subtielere vormen zoals seksuele chantage, verplicht meekijken naar porno of intimidatie. Ook kan het voorkomen dat je verleid wordt tot het maken van naaktfoto’s, die tegen jouw zin verspreid worden.

Seksueel geweld gaat vaak gepaard met bedreiging en psychische mishandeling. Denk aan kleineren, uitschelden, buitensluiten of chanteren. De pleger dreigt bijvoorbeeld met geweld als het niet geheim blijft. Of het slachtoffer wordt mishandeld en gedwongen tot seksueel contact.

Het Centrum Seksueel Geweld is er voor iedereen die kortgeleden een nare seksuele ervaring heeft meegemaakt. Heb jij hulp nodig of zit je met vragen? Bij het Centrum Seksueel Geweld staan ze dag en nacht voor je klaar via 0800-0188 (gratis).

Psychisch geweld

Uitschelden, vernederen, dreigen met geweld, spullen kapot maken, een volwassene niets laten beslissen, vervelende dingen over iemand zeggen, bang maken.

Lichamelijk geweld

Slaan, schoppen, verwonden, verwaarlozen en alle andere lichamelijke vormen van geweld.

Vormen van geweld

Kindermishandeling

Alle kinderen hebben het recht om veilig op te groeien. Uit onmacht of in moeilijke situaties weten ouders soms niet hoe ze een veilige omgeving kunnen bieden. Er is sprake van kindermishandeling als aandacht en goede verzorging ontbreken. Ook kunnen opvoeders een kind pesten, uitschelden, slaan of seksueel misbruiken. Of een kind is getuige van geweld tussen de ouders.

Kindermishandeling kan blijvende psychische of lichamelijke schade veroorzaken. Als kind denk je misschien wel dat het jouw schuld is. Maar dat is nooit zo, ook niet als je ouders zeggen van wel. Je voelt je machteloos of bang, je schaamt je. Dat kan ook voor de ouder of verzorger gelden. Omdat je er zelf niet over durft te praten is het heel erg belangrijk dat mensen in je omgeving de mishandeling opmerken én er iets mee doen. Als ouder zelf zorgen dat het geweld stopt, is soms moeilijk. Het is belangrijk dat het thuis weer veilig wordt en dat er hulp voor iedereen komt, want het geweld stopt niet vanzelf. Iemand moet de eerste stap zetten.

Huiselijk geweld/ partnergeweld

Partnergeweld is al het geweld dat tussen jou en (ex-)partner plaatsvindt. Het kan gaan om lichamelijke mishandeling, seksueel geweld of psychische mishandeling. Partnergeweld komt vaak voor, op alle leeftijden en in alle culturen. Het geweld ontstaat niet ineens, maar sluipt meestal langzaam je relatie binnen. Vaak kun je zelf niet eens meer aangeven wanneer en hoe het precies begon. De gevolgen zijn groot. Je kunt te maken krijgen met lichamelijke of psychische klachten die jouw gezondheid en functioneren bedreigen. In veel relaties waarin geweld voorkomt, wordt het steeds ernstiger. Daarmee wordt de relatie complexer en lukt het steeds minder om de spiraal te doorbreken.

Zelf zorgen dat het geweld stopt is soms te moeilijk omdat je niet meer weet hoe je je relatie kunt veranderen of bang bent om er met je partner over te praten. Het is belangrijk dat het thuis weer veilig wordt en dat er hulp voor iedereen komt, want het geweld stopt niet vanzelf. Iemand moet de eerste stap zetten.

Ouderenmishandeling

Ouderenmishandeling is mishandeling van een persoon van 65 jaar of ouder. Onder ouderenmishandeling valt bijvoorbeeld lichamelijke, seksuele en psychische mishandeling, verwaarlozing en financiële uitbuiting. Ouderenmishandeling komt voor in gezins- of familierelaties, maar ook in relaties met beroepskrachten. De mishandeling kan het resultaat zijn van zowel actief (plegen van handelingen) als passief gedrag (nalaten van handelingen). Onderzoek wijst uit dat financieel misbruik het meest voorkomt, gevolgd door psychische en lichamelijke mishandeling.

Herken de vormen en signalen van ouderenmishandeling met behulp van onze signalenkaart (pdf, 140 kB).

Informatie box Financieel Veilig Ouder Worden: https://www.aanpak-ouderenmishandeling.nl/informatiebox

Complexe scheidingen

Als partners gaan scheiden, is dat een ingrijpende gebeurtenis in het leven van alle gezinsleden. Voor ouders, maar zeer zeker ook voor kinderen. Meestal lukt het ouders om hun kinderen goed op te vangen. In een aantal gevallen lukt dat de ouders niet. Dan is het een complexe scheiding. 
Ouders raken verstrikt in onderlinge strijd, bijvoorbeeld over de verdeling van de spullen, alimentatie en waar de kinderen moeten wonen. Ze vinden het dan moeilijk om te bedenken wat goed is voor het kind. Behalve dat het kind verdriet heeft, denkt hij of zij misschien dat ze partij moeten kiezen of hebben ze last van schuldgevoelens. Het gezin verandert en het is nog niet duidelijk hoe het er uit zal gaan zien. Als ouders de kinderen betrekken of inzetten bij hun onderlinge strijd, dan kan dat ervoor zorgen dat het kind zich onveilig voelt en het vertrouwen in de ouders verliest.

Oudermishandeling (kind mishandelt ouder)

Een kind kan zijn ouder(s) mishandelen. In dit geval wil het kind macht en controle krijgen over de ouder. Dit gaat verder dan de ruzies en spanningen die tussen bijna alle ouders en kinderen wel eens voorkomen. Het kind mishandelt de ouders lichamelijk of psychisch, of buit ze financieel uit. Dit kan grote gevolgen hebben voor iedereen in het gezin.

De gevolgen voor het kind Als je gewend bent om geweld te gebruiken tegen je ouders is het aangaan van een volwassen, gelijkwaardige relatie later niet eenvoudig.

De gevolgen voor ouders Vooral de psychische schade die je als ouder ondervindt laat diepe wonden na. Als ouder blijf je erg lang loyaal naar je kind, je schaamt je en vindt het moeilijk om hulp te zoeken bij het stoppen van het geweld. Het taboe is groot. Toch hoef je je niet te schamen. Uit onderzoek blijkt dat kind-oudergeweld vaak voorkomt.

De gevolgen voor de rest van het gezin Kinderen uit een gezin waar geweld voorkomt, kunnen ernstige trauma’s oplopen, ook als ze het geweld niet zelf hebben gezien. Ze groeien op met twijfels en verwarring over de betekenis van liefde, intimiteit en geweld. De meest voorkomende reacties van kinderen zijn verdriet, angst, boosheid en machteloosheid. Vooral de angst dat je nooit weet wat je thuis aantreft of wanneer er weer ruzie zal zijn, is voor kinderen ernstig.

Eergerelateerd geweld, huwelijksdwang en achterlating

Eergerelateerd geweld kan plaatsvinden om te voorkomen dat de eer van de familie wordt geschonden. Ook kan het zijn dat de familie vindt dat de geschonden eer gezuiverd moet worden. Het geweld kan op allerlei manieren plaatsvinden, bijvoorbeeld door je vrijheid te beperken, sociale controle uit te voeren of je angstig te maken. Ook kan de familie dreigen met straffen als mishandeling of verminking, moord, een gedwongen huwelijk of het achterlaten of terugsturen naar het land van herkomst. Daarnaast kan er gedreigd worden met gedwongen abortus of afstand van een kind, verstoting van de familie, genezingsrituelen of bezweringen.

De eer kan bijvoorbeeld worden geschonden als meisjes of vrouwen buiten toezicht van de familie zijn, foute vrienden hebben of seks voor het huwelijk hebben. Het kan ook gaan om een zwangerschap zonder getrouwd te zijn, het weigeren van een gearrangeerd huwelijk of een lesbische identiteit en/of relatie. Bij jongens of mannen gaat het om het hebben van foute vrienden, relatie/seks met een meisje wat door haar familie niet is toegestaan of met een getrouwde vrouw. Ook kan het gaan om het weigeren van een gearrangeerd huwelijk, het hebben van een homoseksuele identiteit of het weigeren van eergerelateerd geweld.

Je leest meer op de website van het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA): Homepage | Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating

Stalking

Als je wordt gestalkt, dan word je regelmatig lastiggevallen door je ex-partner of een andere (on)bekende. Bijvoorbeeld als een ex-partner niet kan accepteren dat de relatie voorbij is. De stalker achtervolgt je op straat of organiseert allerlei toevallige ontmoetingen. Je wordt veel gebeld en gemaild of je ontvangt ongevraagde cadeaus. Erger wordt het wanneer de stalker je bedreigt of zegt dat je nooit meer met rust wordt gelaten. Dat kan allerlei gevolgen hebben. Het kan je irriteren, maar ook bang maken. Je durft bijvoorbeeld steeds minder over straat, je durft de telefoon niet meer op te nemen en je moet misschien maatregelen nemen om jezelf, je kinderen en je familieleden te beschermen. Zij worden dan ook slachtoffer van stalking.

Stalking kan, als het langer duurt, steeds vervelender en gevaarlijker worden. Zelf zorgen dat het stopt is soms moeilijk, omdat je niet meer weet hoe je op je stalker moet reageren. Ook kan het zijn dat jullie samen kinderen hebben en daarom wel contact met elkaar moeten hebben. Het is belangrijk dat het thuis weer veilig wordt en dat er hulp voor iedereen komt, want het geweld stopt niet vanzelf.

Mensenhandel en (jeugd)prostitutie

Eenvoudig omschreven kent mensenhandel de volgende eigenschappen:

  • Het werven, vervoeren, huisvesten van een persoon,
  • met gebruik van geweld, dwang, misleiding, machtsmisbruik of misbruik makend van een kwetsbare positie,
  • met als doel het afnemen van de inkomsten of het niet of te weinig uitbetalen van de inkomsten (uitbuiting).

De meest bekende vorm van mensenhandel is gedwongen prostitutie. Vrouwen en mannen worden dan gedwongen om tegen betaling seks te hebben. Het geld wat ze verdienen moeten ze afstaan aan een pooier. Niemand mag jou dwingen om in de prostitutie te werken. Maar het gebeurt vaker dan je denkt. Het komt ook voor dat je er zelf voor gekozen hebt, maar niet meer achter je keuze staat.

Ook komt het voor dat mensen moeten werken onder slechte omstandigheden. Het geld dat ze verdienen moeten ze grotendeels afstaan, bijvoorbeeld om de kosten voor een woning of bemiddeling te betalen. Ook iemand die drugs dealt en steeds zijn “verdiende” geld moet afstaan aan een grotere crimineel, kan slachtoffer van mensenhandel zijn.

Zelf zorgen dat je situatie verandert, is vaak te moeilijk. Misschien schaam je je. Misschien ben je bang voor je pooier. Het kan zijn dat je bent geronseld door iemand die zich in eerste instantie heeft voorgedaan als een vriend en jou langzaam heeft geïsoleerd van je vrienden en familie. Er zijn ook andere manieren van dwang, bijvoorbeeld afpersing met naaktfoto’s. Of je durft als jongen niets te zeggen vanwege het taboe rondom homoseksualiteit.

Het voorkomen en stoppen van mensenhandel is één van de aandachtsgebieden van Veilig Thuis Drenthe. De GGD coördineert de zorg en opvang voor slachtoffers van mensenhandel in onze provincie. De zorgcoördinator werkt nauw samen met de ketenregisseur aanpak mensenhandel en het team aanpak mensenhandel van de politie. Voor advies, voorlichting of begeleiding neem je contact op via (0592) 306 300 of [email protected].

Meisjesbesnijdenis of vrouwelijke genitale verminking

Meisjesbesnijdenis is een ingreep aan de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen zonder medische noodzaak. Er zijn verschillende manieren waarop de vrouwelijke geslachtsorganen worden besneden. Welke delen van de geslachtsorganen worden verminkt en in welke mate dat gebeurt, hangt af van de lokale gebruiken, de wens van de ouder(s) en de besnijd(st)er. In Nederland zijn alle vormen van meisjesbesnijdenis verboden. Als meisje loop je meer risico besneden te worden als je vader of moeder afkomstig is uit een land waar meisjesbesnijdenis voorkomt. Ook loop je meer risico als je moeder of zusjes zijn besneden of als er sprake is van omgevingsdruk door familie of door anderen binnen je eigen gemeenschap. De redenen waarom ouders hun dochters laten besnijden, verschillen van familie tot familie en van gemeenschap tot gemeenschap. Meestal gebeurt dit om de sociale status van het gezin te beschermen en om de kans op het vinden van een huwelijkspartner te vergroten.

Je leest meer op de website van Pharos: 
Meisjesbesnijdenis / vgv: Informatie en preventie - Pharos


Wat te doen bij zorgen

Lees meer over de vormen van huiselijk geweld, het herkennen van de signalen en wat jij kunt doen als je je zorgen maakt.